Nu denk je misschien dat ik ga schrijven over dat je niet alles kunt bereiken in je leven en dat niet alles altijd perfect verloopt, maar dat je tevreden en dankbaar mag zijn voor wie je bent en wat je wel hebt. Ook een interessant onderwerp, maar niet waar ik aan moest denken bij deze uitspraak.
Ik moest meer denken aan de manier waarop we vaak met de problemen en uitdagingen omgaan die op ons pad komen. We willen ze liever niet ervaren en proberen ze het liefst zo snel mogelijk weer op te lossen. Wat moet je met die lelijke paardenbloemen? Rozen moeten er komen!
In de opleiding ‘Bewustzijnsontwikkeling’ van Jentien Keijzer maakte ik kennis met de 4 niveaus van bewustzijn (van Alan Seale). Een verdeling die vrij inzichtelijk aangeeft hoe je, vanuit de verschillende niveaus, kunt kijken naar wat je overkomt of wat je meemaakt in je leven.
4 niveaus van bewustzijn
Drama
Het eerste niveau is het niveau van de drama. Het leven overkomt je vooral. Je ervaart situaties die je niet wilt ervaren en je voelt je vooral slachtoffer van wat je overkomt. Typische vragen waar je je op dit niveau mee bezig houdt, zijn:
- Wiens schuld / fout is dit?
- Kun je geloven dat hij / zij dat deed?
- Waarom moet mij dit overkomen?
Op dit niveau ervaar je hetgeen wat je overkomt als een crisis en heb je er maar mee te dealen. Je voelt je overgeleverd aan de situatie.
Situatie
Het tweede niveau is het niveau van de situatie. Je laat je niet helemaal meer meesleuren in het drama en bent in staat om verder te kijken naar wat er gaande is of was. De vraag die bij dit niveau hoort, is:
- Hoe los ik dit zo snel mogelijk op, zodat alles weer ‘normaal’ wordt of ik me weer beter voel?
Je bent vooral bezig om het zo snel mogelijk op te lossen en de schade te beheersen. Je zoekt de oplossingen ook vaak vooral in externe factoren. “Als ik maar verander van baan, relatie of omgeving, dan wordt het wel weer beter.” Je werkt hard aan het vinden van een oplossing en vervolgens ga je snel weer verder, zonder echt te kijken wat je er nu van geleerd hebt. Grote kans dat je spoedig weer in een soortgelijke ervaring terecht komt, omdat je de onderliggende kwestie niet echt hebt aangepakt.
We begeven ons allemaal regelmatig op de eerste twee niveaus. Vaak schuiven we heen en weer tussen de verschillende niveaus en kan het ook per levensgebied verschillen hoe je tegen je situatie aankijkt. Op de eerste twee niveaus worden er echter geen lessen geleerd. Het derde en vierde niveau bieden je daartoe meer mogelijkheden.
Keuzes
Het derde niveau is het niveau van de keuzes. Het gaat dan niet over de keuzes hoe je een situatie op kunt lossen, maar om de keuze over wie jij wilt zijn in deze situatie. Je te verdiepen in de relatie die je hebt tot de gebeurtenis of ervaring. Vragen die bij dit niveau van bewustzijn passen, zijn:
- Wat is mijn rol in deze situatie?
- Wat is mijn houding en aandeel in wat er nu gebeurt?
- Wie wil ik zijn in deze situatie?
- Welke mogelijkheden heb ik en welke stappen, reacties of handelingen kies ik om hierin verder te gaan?
Vanuit deze houding ervaar je meer ruimte en keuzemogelijkheden. Ook al ben je niet altijd direct in staat om de omstandigheden te veranderen, je kunt wel kiezen wie je wilt zijn in deze situatie. Je claimt jouw verantwoordelijkheid m.b.t. de situatie en toont persoonlijk leiderschap.
Kansen
Het vierde en diepste niveau is het niveau van de kansen. Vanuit dit bewustzijnsniveau kijk je naar je problemen en uitdagingen om te ontdekken welke kansen of mogelijkheden er voor je in zitten. Vragen die op dit niveau spelen, zijn:
- Welke kans ligt hier voor mij?
- Wat is de boodschap / het cadeau die hier voor mij in zit?
- Welke gelegenheid tot groei dient zich hier voor mij aan?
Op dit niveau besef je dat wat je overkomt je ook juist verder kan helpen, ook al lijkt dat soms moeilijk om te zien. Het wil je helpen herkennen wat er wel werkt en wat niet of waarvoor het tijd is om te veranderen.
Het derde en vierde niveau bieden je meer mogelijkheden om te groeien en jezelf te ontwikkelen. En daarbij wil ik ook duidelijk maken dat een hoger bewustzijnsniveau niet per definitie beter is en iets is om na te willen streven. We zullen vaak blijven laveren tussen de verschillende niveaus.
Ik hoop alleen dat de kennis over deze 4 niveaus van bewustzijn je een breder perspectief bieden om te kijken naar de ervaringen of steeds terugkerende thema’s in je leven. Zodat je inderdaad zult zien dat die paardenbloemen toch ook best mooi zijn!