In de coachgesprekken die ik voer komt regelmatig het thema zelfvertrouwen aan de orde. Uit angst om het niet goed te doen of om niet goed genoeg te zijn ontwikkelen we allerlei overlevingsmechanismen. Geen fouten willen maken, niet mogen falen of alles tot in de puntjes voorbereiden en onder controle willen houden. Of vooral bezig zijn het anderen naar de zin te maken, geen grenzen kunnen stellen of je sterk aanpassen aan wat anderen van je verwachten. Allemaal mechanismen om je staande te kunnen houden en waarin jij (onbewust) bent gaan geloven: ‘alleen als ik het zo doe, gaat het goed / ben ik goed’.
Wat zit er onder onze overlevingsmechanismen?
Wanneer we dan verder inzoomen op deze overlevingsmechanismen en gaan ontdekken wat ze eigenlijk met ons voor hebben en waar ze ons eigenlijk voor willen beschermen, dan blijkt er een onzekere, kwetsbare kant van ons onder te zitten. Een kant die ook echt bang is om het niet goed te doen of zich onzeker voelt over zichzelf. En die kant willen we liever niet onder ogen komen. Dat voelt niet goed. Die houden we liever op afstand. Daarom werken onze overlevingsmechanismen ook zo hard.
Maar soms kom je op een moment dat je vastloopt in je overlevingsmechanismen. Het lukt niet meer om alle ballen hoog te houden, om alles perfect te doen of om iedereen tevreden te houden. Je overlevingsmechanismen werken niet meer voor je, maar eerder tegen je. En de kwetsbaarheid / onzekerheid die ze eronder probeerden te houden komt ook steeds meer naar de oppervlakte. Wat doe je nu met die ongemakkelijke gevoelens? Wat kunnen we doen om die onzekerheid weer de kop in te drukken?
Dat is hoe we al snel geneigd zijn om naar onprettige, ongemakkelijke situaties en gevoelens te kijken. Weg met die onzekerheid! Wat kan ik doen om me weer zekerder te voelen? Hoe kan ik weer meer vertrouwen in mezelf krijgen? Om ons maar weer snel goed te kunnen voelen gaan we allerlei tips opvolgen en oefeningen doen om ons zelfvertrouwen te vergroten. Maar is dit nu wel zo effectief?
Eén kant van de medaille
Alleen maar blijven focussen op één kant van de medaille – je goed willen voelen en alleen maar positieve gevoelens willen ervaren – brengt en houdt je niet in balans. Die kwetsbaarheid / onzekerheid komt niet voor niets naar boven. Pas wanneer je jezelf kunt toestaan ook onzeker te mogen zijn en je je onzekerheid echt wilt voelen, kan het zich meer ontspannen en ontstaat er meer rust en ruimte in jezelf. Gevoel wil nu eenmaal gevoeld worden.
Meer zelfvertrouwen komt dus niet voort uit het eenzijdig focussen op het vergroten van je zelfvertrouwen, maar juist door ook te aanvaarden dat kwetsbaarheid en onzekerheid onderdeel zijn van het leven. En jezelf toe te staan onzeker te mogen zijn.
Aandacht voor alle kanten in jezelf
In mijn coachtrajecten besteed ik dan ook graag aandacht aan het verkennen van al die verschillende kanten in jezelf. Welke overlevingsmechanismen heb je sterk ontwikkeld en waar wil dit mechanisme je vooral voor beschermen? Welke kwetsbaarheid / onzekerheid zit hieronder? Hoe kun je leren hier zelf weer meer aandacht aan te geven, zodat je minder afhankelijk bent van bevestiging van buitenaf? Welke kanten in jezelf kunnen je hierin nog verder ondersteunen en hoe kun je deze kanten meer ontwikkelen? Alles met als doel om je meer bewust te laten worden van hoe het in jou werkt en hoe je zelf weer meer de regie kunt voeren over al deze verschillende kanten in jezelf. Zodat je meer in balans komt en beter leert herkennen wat je nodig hebt en hoe je dat aan jezelf kunt geven. En dan komt dat zelfvertrouwen vanzelf ook steeds makkelijker en meer naar voren.
Het lijkt mij ook interessant om te onderzoeken hoe zelfvertrouwen verbeterd kan worden en hoe coaching daar aan bijdraagt. Het vinden van de achterliggende oorzaak is het belangrijkste denk ik. Zo kan je werken aan een oplossing of mindset.